Tarihsel canlandırma, geçmişi günümüze taşımanınve öğrencilere geçmişi öğretmenin yollarından birisidir. Tarihi bir olayın ya da sürecin gerçekçi bir şekilde yeniden oluşturulmasına tarihsel canlandırma denir. Tarihsel canlandırma uygulamaları öğrenciler için çoklu öğrenme fırsatı sağlar. Canlandırmanın içinde yer alan öğrenciler tarihsel empati kurmanın yanı sıra çok yönlü bilgi ve beceriler kazanırlar. Bu sebeple tarih derslerinde tarihsel canlandırma uygulamalarının yer alması gerekir. Lakin canlandırma uygulamaları yapabilmek tarihsel olay ya da döneme ilişkin bilgi sahibi olmayı, olay ya da tarihsel süreçle ilişkili karakterleri özümsemeyi gerektirir. Bunların sağlanması iyi bir hazırlık süreci ve zaman gerektirir. Ayrıca karakterlere ilişkin kostümlerin bulunması, mekânın gerçeğe benzer şekilde düzenlenebilmesi vb. zorluklar da öğretim sürecinde tarihsel canlandırma uygulamalarına engel olur. Bu zorlukları aşmanın çeşitli yolları elbette vardır. Bunlardan birisi tarihsel canlandırma, tarihsel tiyatro ve film gibi unsurları öğrencilere izlettirmektir.
Devlet Arşivi Başkanlığı Osmanlı Arşiv fonlarında yer alan belgelerden yola çıkılarak hazırlanmış olan Hafıza-i Saltanat oyunu bu anlamda kullanılabilecek bir materyal durumundadır. II. Selim dönemi olaylarını ele alan Hafıza-i Saltanat, eğitsel amaçlarla yazılmış ve sahneye uyarlanmış içeriği ile bir tiyatro oyunu olmanın ötesinde Osmanlı Tarihine ilişkin çeşitli konuların öğretiminde yararlanılabilecek bir öğretim materyalidir.
Tarih öğretim programında yer alan kazanımlar incelendiğinde 10. Sınıf tarih derslerinde 5. 6. ve 7. Ünitelerde yer alan konuların öğretiminde Hafıza-i Saltanat oyunundan faydalanılabileceği görülmektedir. Örnek vermek gerekirse 5. Ünite kapsamında Süveyş Kanalı Projesi, Kıbrıs’ın fethi gibi konularda; 6. Ünite kapsamında Sarayda yaşam, Saray halkının sultanın kararlarına etkisi gibi konularda; 7. Ünitede Millet sistemine ilişkin konularda öğretim materyali olarak kullanılabilir.
Öğretmenler, Hafıza-i Saltanat oyununu bir bütün olarak izletip, ardından öğretim programında yer alan konuları işleyip tiyatro oyununa atıflaryapabilecekleri gibi (oyunu bir çeşit dikkat çekme aktivitesi olarak kullanmak); konuları işledikten sonra da oyunu izletebilirler. Böylece oyunu öğrenmeyi pekiştirme amacı ile kullanmış olurlar. Diğer bir yol ise konunun işlenmesi sırasında oyunun ilgili kısımlarının öğrencilere izlettirilmesi ve ders esnasında izlenen kısımların yanı sıra başka materyal ve etkinliklerin kullanılması ile öğretimin gerçekleştirilmesidir. Materyal çeşitliliğinin hem farklı öğrenme eğilimleri olan öğrencilere erişim anlamında hem de üst düzey düşünme becerilerini geliştirme anlamında avantajları düşünüldüğünde öğretmenlerin tiyatro oyununu bu minvalde kullanmalarının oldukça yararlı olacağı söylenebilir. Oyunun toplam süresinin (yaklaşık 90 dk) uzun olması da öğretmenlerin oyunu parçalı bir şekilde kullanmalarını gerektirebilir.
Oyunun ne zaman, nasıl izletileceği tamamen tarih öğretmenlerinin tercih ve eğilimleri ile ilişkili bir durumdur. Aşağıda oyunun tarih öğretiminde kullanılmasına ilişkin örnek etkinlikler ve çalışma yaprakları sunulmuştur. Bu örneklerden ilki genel anlamda 10. Sınıf konularının öğretimi bağlamında tiyatro oyununun bir bütün olarak izlettirilmesi kurgusu ile oluşturulmuş iken diğer etkinlikler belirli bir kazanıma odaklı olarak oyunun bir kısmının izlettirilmesi (oyundan bir parçanın tarih derslerinde kullanılması) kurgusu ile meydana getirilmiştir.